پیام مازند -
![پیام مازند]()
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مازندران، یکی از سنت‌های قدیمی استان مازندران، برف چال به معنای گودال برف است که در گویش مازندرانی به آن وَرفِ چال می‌گویند.
این آیین، ریشه‌ای تاریخی و مذهبی دارد و پیشینه آن به دوره آل بویه در طبرستان، باز می‌گردد. امروزه این مراسم در منطقه اسک وشِ شهرستان لاریجان همچنان گرامی داشته می‌شود و اهالی، اجرای آن را مهم می‌شمارند.
ساکنان این منطقه از جمله اهالی روستای آب اسک، نیاک و … گرد هم می‌آیند و در روزی معین از فصل بهار بقایای برف‌های زمستانی را از کوهستان برداشته و در جایی مشخص در دامنه کوه دماوند انبار می‌کنند.
حضور چشمه‌های شفا دهنده و آب‌های معدنی جوشان در روستای آب اسک از عوامل مهم تداوم و تقویت باور به قداست آب است و همین مساله انجام مراسم برف چال را بیش از پیش مهم جلوه می‌دهد.
زمان اجرای این مراسم مشخص نیست چرا که روز اجرای آن بسته به عوامل طبیعی و آب و هوایی و بر اساس وجود برف در منطقه مشخص می‌شود (معمولا" اواخر فروردین و اوایل اریبهست برگزار می‌شود).
مراسم برف چال تعاون و همیاری روستاییان ناحیه را به نمایش می‌گذارد و به کینه‌ها و کدورت‌ها نیز پایان می‌بخشد. این مراسم موجب تامین آب مورد نیاز دام داران در تابستان می‌شود و از این رو به رونق دامداری در منطقه نیز کمک می‌کند. این سنت از سال‌های دور به یادگار مانده و هنوز هم در قلب مردم جایگاهی ویژه دارد.
آشنایی با مراسم و آیین ورف چال در مازندران
ایران، کشوری چهار فصل است پر از زیبایی‌های طبیعی و گردشگری. در هر گوشه این مرز و بوم می‌توانید جاذبه‌های متعدد رنگارنگی را مشاهده کنید که یکی از دیگری بهتر هستند. کشورمان ایران اقوام زیادی را در خود جای داده و به تبع آن، آیین‌های ویژه‌ای در آن برگزار می‌شود؛ آیین‌هایی که مناسبت‌های مختلفی دارند و برخی از آنها بسیار ساده هستند و برخی دیگر پیچیدگی‌های خاص خود را دارند. آشنایی با این رسوم دریچه‌ای را برای شناخت مردمان این مرز و بوم به روی مان می‌گشاید و این فرصت را به ما می‌دهد که هموطنانمان را بیشتر بشناسیم و لحظاتی را در حال و هوای آنان غرق شویم.
هدف از چال کردن برف چیست؟
در واقع داستان از این قرار است که سال‌ها پیش دامداران اب اسک قصد کندن گودالی در اسک وش را داشته اند که از آن به عنوان محل ذخیره‌ی برف برای حل مشکل کم آبی در تابستان استفاده کنند، اما زمین مناسب را نمی‌یافتند. روزی از روز‌ها عده‌ای بر ان‌ها وارد می‌شوند که مردم محلی آنها را سیدحسن ولی و سید حسن عالی (جد مردم روستای نیاک) و چند تن از همراهانشان می‌دانند. سیدحسن ولی با عصای خود محل مناسب را که فاقد سنگ است به دامداران نشان می‌دهد و از آنها می‌خواهد هر ساله طی مراسمی عمل ریختن برف در گودال را انجام دهند و در این مراسم گوسفندی قربانی کنند و اهالی نیاک را با نان و پنیر و عسل در وعده صبحانه میزبان باشند. بعد از اینکه گودال حفر می‌شود مردم که مکان‌های زیادی را بدین منظور امتحان کرده و هربار به زمینی سخت و پر از سنگ برمی خوردند این واقعه را به عنوان کراماتی از طرف سید حسن ولی می‌پذیرند و هر ساله مراسم برف چال را با شکوه تمام برگزار می‌کنند.
ریاست زنان در روستا
امروزه بعد از گذشت حدودا 600 سال هنوز این مراسم در این منطقه برگزار می‌شود. مراسم برف چال تمام و کمال توسط مرد‌ها برگزار می‌شود. ممنوعیت حضور زنان در مراسم برای ساکنان آب اسک شدیدتر است به طوری که زنان در این روز نباید روستا را ترک کنند. در عوض آنها هم بیکار ننشسته و مراسم خاص خود را دارند که به نام زن شاهی یا مادرشاهی معروف است. مردان باید مراقب خود باشند، چون در صورت حضور آگاهانه یا بی خبرانه در روستا مورد مجازات زنان قرار می‌گیرند و ممکن است زندانی شوند. در روز جشن، دو نفر از زنان لباس عروس و داماد می‌پوشند و شادی آفرینی می‌کنند.
در کل همگی به خواندن آهنگ‌های محلی می‌پردازند و سرانجام با صرف نهار در خانه بزرگ خانواده بساط مراسم را جمع می‌کنند و منتظر می‌مانند تا مردهایشان به خانه بازگردند و از جزئیات برف چال امسال بگویند.
مهدی آذر همایون و گزارش ورف چال امسال:
کد ویدیو دانلود فیلم اصلی