بزرگنمايي:

پیام مازند - تهیه‌کننده سریال امام علی (ع) درباره پشت پرده انتخاب بازیگران این سریال و مطرح شدن نام فردین و فائقه آتشین به‌عنوان گزینه‌های بازیگری در این سریال توضیح داد
می‌خواستیم «فردین» مالک باشد، «گوگوش» قطام!
انتخاب بازیگر، آن هم برای یک پروژه عظیم که قرار است دوره مهمی از تاریخ اسلام را روایت کند، حتما در سال‌های انتهای دهه 60 و ابتدای دهه 70 کار سختی بوده است. بازیگرانی که آنقدر خوب شناخته شدند که تصویر کاراکترشان در سریال امام علی(ع) هنوز هم ماندگارترین تصویر در دوران بازیگری‌شان در ذهن مردم است. محمدرضا شریفی‌نیا، در نقش ولید، زنده‌یاد جهانگیر فروهر در نقش اباسفیان، ویشکا آسایش در نقش قطام و از همه تاثیرگذارتر بازی داریوش ارجمند در نقش مالک اشتر. اما هر کدام از این بازیگران چطور انتخاب شدند؟
محمد بیک‌زاده تهیه‌کننده سریال ماندگار امام علی(ع) در گفتگویی به سوالاتی در این زمینه پاسخ داده است.
چه کسانی بازیگران را انتخاب کردند؟
تمامی بازیگرهای گروه را من، سیدداوود میرباقری و عبدالله اسکندری انتخاب کردیم. آقای شریفی‌نیا دستیار آقای میرباقری بود و زمان تست گریم به گروه اضافه شد. عبدالله اسکندری او را معرفی کرد. تازه هنوز ایشان برای بازی هم انتخاب نشده بود.
شما یک بار گفته بودید که انتخابتان برای مالک اشتر فردین بوده.
ابتدا صحبت فردین شد. البته برای خیلی از نقش‌ها صحبت خیلی از بازیگران قبل از انقلاب شد. آن زمان هم حرف من را خیلی گوش می‌کردند مثل امروز نبود که گوششان را روی حرف ما ببندند. برای خیلی‌ها مجوز بازی گرفتیم اما برای بازی فردین اجازه ندادند. علتش هم خیلی ساده است، ما قهرمان زنده نمی‌خواهیم. فردین برای توده مردم قهرمان بود.
احتمالا استدلالی که برایتان آوردند گفتند مالک قرار است نماد اسلام باشد و ...
بله و فردین را نپذیرفتند. علی آزاد را پذیرفتند؛ در حالی که اگر به تصاویر سینمای قبل انقلاب برگردیم فردین سمبل جوانمردی و آزادگی بود و علی آزاد سمبل نامردی و ناجوانمردی. علی آزاد هم نقش ابن‌عباس را بازی کرد. فخری خوروش و داوود رشیدی را هم ما پیشنهاد دادیم و مهدی فریدزاده مجوز بازیشان را گرفت. ولی فردین را اجازه ندادند، گوگوش را هم همینطور.
شما می‌خواستید گوگوش نقش قطام را بازی کند؟
بله. خانم فائقه آتشین.
خیلی عجیب است. به نظر می‌رسد از هر کدام از اینها استفاده کرده بودید سرنوشتشان را تغییر می‌دادید.
بله. بنا بود این کار را بکنیم ولی موافقت نکردند. هدف هم داشتیم.
سراغ ایرج قادری هم رفته بودید؟
نه. علت شخصی داشت. دلیل اینکه اینها را انتخاب کرده بودیم، این بود که سخت است کار مذهبی ساختن که مردم غیرمذهبی یا کسانی که زیاد با مذهب انس ندارند ببینند. بنابراین باید یک المان‌هایی را تعریف می‌کردیم که به واسطه آنها حداقل دو، سه قسمت اول سریال را ببینند بعد خود قصه آنها را جذب کند. در تیتراژ اگر اسم محمدعلی فردین می‌آمد، بدون اینکه ما نیاز به شلنگ تخته انداختن داشته باشیم در قسمت اول مردم پای کار می‌نشستند.
با خود فردین درباره‌اش صحبت کردید؟
بله. یک گالری فرش در میدان ونک داشت که آنجا رفتم و با او صحبت کردم. او که از همان اول می‌دانست نمی‌گذارند ولی ما کار خودمان را کردیم و اگر هر کس کار خودش را بکند همه کارها درست می‌شود.
از آقای فریدزاده بالاتر هم رفت و نه شنیده شد یا در همان اتاق مدیر شبکه ماند؟
بله. محمد هاشمی بزرگترین مدیریتش این بود که به حرف کنندگان کار گوش می‌داد و احتمالا این بحث را منتقل کرده بود ولی نشد.
فردین نشد به سراغ گزینه بعدی رفتید.
بله. داریوش ارجمند را من از بچگی می‌شناختم. ولی علت انتخابش بیشتر بازی در «ناخدا خورشید» بود. خیلی بازی قَدَری بود.
اصلا انگار کاراکتر را همانطور از آن فیلم آوردید؟
خود جنس بود و الحق و الانصاف بازی‌اش در «ناخدا خورشید» را به همان قوت و قدرت تکرار کرد. ما بعد از این دو کاراکتر بازی‌ای به آن قوت از داریوش ندیدیم. علتش هم این است که کارگردان نتوانسته از او بازی بگیرد. این آدم توانا است. اگر جایی بازی ضعیف از داریوش ببینید مقصر کارگردان است.
گزینه‌های دیگری مثل علی نصیریان، جمشید مشایخی، عزت‌الله انتظامی هم می‌توانستند گزینه‌های کاراکتر مالک باشند.
در تصویر چشم‌ها حرف می‌زنند. تو در چشم داریوش گاهی آدم خوب می‌بینی، گاهی آدم بد می‌بینی. تو در چشم داریوش آدم دوگانه‌ای می‌بینی و شخصیت مالک همین است. آدم تند و عصبانی‌ای است و آدم مطیعی است. هر دوی این دو شخصیت باید در چهره این کاراکتر باشد. خشن است که در چهره داریوش هست. آنها هم که اسم بردید بازیگرهای خوبی بودند ولی داریوش می‌توانست مالک باشد و مالک سینمای ایران داریوش است.
اگر فردین می‌شد این اتفاق می‌افتاد؟
فردین خیلی چهره توانایی بود و ما از مالک به دنبال چنین چیزی بودیم. یک کاریزمایی باید در چهره‌اش می‌بود.
به انتخاب بازیگر قطام برسیم. اصلا اسم فائقه آتشین از اتاق خودتان بیرون رفت؟
تا دفتر مدیر شبکه رفت ولی همانجا آب پاکی را روی دستمان ریختند.
گفتند دیگر بس است.
بله. تا فردین با ما همکاری کردند ولی درباره گوگوش نه. ما هم گوگوش نمی‌گفتیم می‌گفتیم فائقه آتشین که زهرش کم شود ولی دیگر آنجا گفتند بس است.
ویشکا آسایش چطور انتخاب شد؟
خیلی دنبال بازیگر کاراکتر قطام گشتیم. خیلی‌ها هم اسم‌هایشان آمد و بررسی کردیم ولی هیچ کدام به دل ما نمی‌نشست. قطام از آنها درنمی‌آمد. اسم نمی‌برم چون به بعضی از خانم‌های بازیگر برمی‌خورد.
با این نگاه ستاره‌محور شما شاید منطقی‌تر بود که به سراغ افسانه بایگان، نیکی کریمی یا خانم گلچین می‌رفتید.
ما را با خانم‌ها درنینداز.
بالاخره اینها گزینه‌های روی میز شما بودند و حتی فریماه فرجامی.
بله. همه اینها بودند ولی آیا بالرین هم بودند؟ باله فن راه رفتن و حرکت بدن است.
به نو بودن چهره هم فکر کردید؟
بله. فائقه آتشین اگر بود، بعد 20سال آمدنش در تصویر فقط اسمش جاذب بیننده بود ولی فن چرخیدن، راه رفتن، حرکت بدن اینها برای ما مهم بود. در هند اگر می‌خواهند یک بازیگر انتخاب کنند باید حتما رقص بلد باشد چون با بدنش کار دارد. در هالیوود اگر می‌خواهند یک بازیگر انتخاب کنند فقط اینکه این خوشگل است دلیل انتخابشان نیست. باید فن حرف زدن را بداند. یک آدم شیمبل را به سینما راه نمی‌دهند. اما در بازیگرهایمان کسی را داریم که سین شین می‌زند. شیمبل است ولی بازیگر شده. ویشکا در انگلیس تحصیل کرده بود و باله بلد بود. عمده‌ترین دلیل انتخابمان همین بود.
عبدالله اسکندری پیشنهاد داد؟
یک بار در خانه مازیار پرتو عبدالله اسکندری ویشکا را می‌بیند. بدون اینکه به ما چیزی بگوید سر صحنه او را گریم می‌کند و لباس تنش می‌کند. لحظه‌ای که ما او را دیدیم انگار آب داغ روی ما ریختند. خود قطام بود. با گریم فوق‌العاده عبدالله و لباسی که باز خود عبدالله انتخاب کرده بود.
بیشتر بدانید : خاطرات ویشکا آسایش از سریال امام علی(ع)
بیشتر بدانید : عکس مهراوه شریفی نیا در نقش کودکی قطام در سریال امام علی
بیشتر بدانید : صحبت های جالب بازیگر نقش ابن‌ملجم مرادی در سریال امام علی (ع)
بیشتر بدانید : حذف موسیقی تیتراژ سریال امام علی در پخش مجدد آن !!
منبع: iranart.ir