بزرگنمايي:

پیام مازند - ساری- رشد معنا دار شاخص‌های مکانیزاسیون ، طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی و میزان تولیدات محصولات کشاورزی مازندران طی سال های 92 تا 99 نشان می‌دهد که توجه ویژه به بخش تولید در این دوره سبب رونق مهم‌ترین بخش اقتصادی این خطه شمال کشور شده است.

به گزارش ایرنا ، بررسی شاخص های بخش کشاورزی مازندران به عنوان قطب تولید محصولات کشاورزی کشور نشان می دهد که راهبردهای بخش کشاورزی در همه زمینه های این استان مورد توجه قرار گرفته است.
وزارت جهاد کشاورزی دولت تدبیر و امید به درستی پی به نقش کشاورزی استان مازندران در امنیت غذایی کشور برده است و همسو با این درک صحیح با هدف کشاورزی پایدار، تثبیت اشتغال روستائیان و جلوگیری از مهاجرت به شهرها، توسعه صادرات و ارزآوری برنامه ریزی و حمایت همه جانبه و صد البته طبق آمار عملیاتی نیز کرده است.
مکانیزاسیون
بنا بر آمار عملکردی سازمان جهاد کشاورزی مازندران ، مهم ترین بخش توسعه ای این بخش استان طی هفت سال اخیر توسعه مکانیزاسیون در برداشت برنج و گندم بوده است ؛ یعنی برداشت مکانیزه این 2 محصول مهم و استراتژیک از سطح 149 هزار و 638 هکتار سال 1392 به 255 هزار و 680 هکتار در سال جاری افزایش یافت و همچنین کشت مکانیزه برنج و گندم از 47 هزار و 480 هکتار به 119 هزار و 887 هکتار در سال 99 رسیده است .
مازندران دارای 460 هزار هکتار اراضی زراعی و باغی است که طبق آمار رسمی هر ساله به طور متوسط 215هزار هکتار آن زیر کشت برنج و 60 هزار هکتار زیر کشت گندم می رود .
میزا تولید برنج به عنوان گل سرسبد کشاورزی مازندران بیش از یک میلیون تن است که حدود 42درصد نیاز کشور را بر طرف می کند.
یکی دیگر از موفقیت های مهم در توسعه مکانیزاسیون بخش کشاروزی مازندران ، استفاده از فناوری‌های نوین از جمله پهپاد بوده است. طبق آمار استفاده از فناوری‌های نوین پهپاد تا سال 92 جایگاهی در بخش کشاورزی مازندران نداشت اما در سال 99 برای حدود 10 هزار هکتار از زمین های کشاورزی استان بویژه در بخش سمپاشی از این ابزار نوین استفاده شده است.
بنا بر آمار ، ضریب مکانیزاسیون کشاورزی مازندران هم از 1.62 اسب بخار در هکتار سال 92 به 2.99 اسب بخار در هکتار در سال 99 رسید.
توجه به کشت باغ و گیاهان دارویی در اراضی شیبدار ، توسعه کشت محصولات گلخانه ای ، مدرن سازی شالیکوبی ها ، اجرای سامانه نوین آبیاری و زنجیره یکپارچه تولید گوشت از شاخص های مهم توسعه بخش کشاورزی مازندران طی هفت سال گذشته بوده است. در این مدت گسترش باغ و گیاهان دارویی در اراضی شیبدار از 797 هکتار سال 92 امسال به پنج هزار و 312 هکتار افزایش یافته است.
همچنین طبق آمار کشت محصولات گلخانه‌ای از 258 هکتار ابتدای دولت یازدهم به 385 هکتار در سال جاری رسید . مدرن‌سازی کارخانجات شالیکوبی به عنوان یکی از دستاوردهای دولت تدبیر و امید هم از 87 واحد تولیدی به 263 واحد رسیده است.
طبق آمار سازمان جهاد کشاورزی مازندران از یک هزار و 268 واحد شالیکوبی استان که از سوی سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی دارای پروانه بهره‌برداری است، 950 واحد فعال هستند که با حمایت‌های دولت و پیشرفته و مدرن شدن این کارخانجات ، اکنون ضایعات کیفی تبدیل شالی به برنج سفید در این واحدها به هفت درصد کاهش یافته است. 
ضایعات کیفی به معنای کاهش میزان نیم دانه و شکستگی برنج است. در شالیکوبی های سنتی میزان شکستگی در هر 100 کیلوگرم تا 20کیلوگرم می رسد. در یک حساب سرانگشتی با توجه به تبدیل یک میلیون و 400 هزار تن شالی تولیدی در مازندران به حدود 950 هزار تن برنج سفید ، در واحدهای شالیکوبی سنتی حدود 200 تن از برنج سفید تبدیل به نیم دانه می شد در حالی که در شالیکوبی‌های مدرن این میزان به حدود 70 هزار تن یعنی یک سوم کاهش یافته است.
بهبود بهره‌وری از آب
دولت تدبیر و امید به دلیل مشکلات منابع آبی ناشی از خشکسالی، کشت برنج را به عنوان یک محصول استراتژیک به سه استان شمال کشور محدود کرد و همسو با این رویکرد چندین طرح زیرساختی از جمله لایروبی و مرمت آببندان ها ، تسطیح ، تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری و طرح زهشکی را به صورت ویژه مورد توجه قرار داده است.
کارشناسان آب و خاک معتقدند که روش های آبیاری نوین علاوه بر جلوگیری از تلفات آب، باعث بالا بردن کیفیت تولید در واحد سطح می شود به طوری که راندمان آبیاری بارانی 70 درصد و در آبیاری قطره ای 95 درصد است.
بر اساس اعلام رسمی مدیریت آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی مازندران ، دولت برای حمایت از کشاورزان در اجرای سامانه آبیاری قطره ای برای هر هکتار مبلغ 180 میلیون ریال وام بلاعوض پرداخت کرده است.
اجرای سامانه‌های نوین آبیاری از دیگر فعالیت‌های چشمگیر در بخش کشاورزی مازندران همسو با افزایش بهره وری مصرف آب و مدیریت این منبع ارزشمندبوده است . طبق آمار این طرح مهم از 30 هزار و 642 هکتار سال 92 به 40 هزار و 642 هکتار در سال جاری رسیده است.
اگر چه مازندران از لحاظ آب و هوایی در منطقه معتدل خزری واقع است و میانگین بارش باران در این استان تا یک دهه پیش، بیشتر از 800 میلی متر بود اما در سال‌های اخیر میزان بارندگی به کمتر از 700 میلی متر رسید و سال 97 هم در خشک‌ترین سال تجربه شده طی نیم قرن، میزان بارندگی به 522 میلی متر کاهش یافت. این آمارها نشان می دهد که کم آبی و خشکسالی به منابع آبی این استان به عنوان استان پر آب کشور نیز نفوذ پیدا کرده است.
احداث شبکه‌های فرعی آبیاری و لایروبی رودخانه ها و آببندان ها از دیگر طرح های توسعه ای و زیر ساختی مهم و ضروری بخش کشاورزی مازندران است که طبق آمارهای رسمی ، دولت تدبیر و امید در این بخش نیز عملکرد خوبی بر جای گذاشته است . در حالی که تا سال 92 اصلا به لایروبی و احیاء آببندان های شمال کشور بویژه مازندران با اعتبارات دولتی هیچ توجهی نشده بود ، اما با اختصاص بودجه قابل توجه از سال 92 تا کنون 2 هزار هکتار از آببندان‌های استان احیاء و لایروبی شد. این اقدام دولت گام بزرگی در تامین و ذخیره سازی آب زراعی، پرورش ماهی، توسعه گردشگری و زراعت چوب بوده است.
آببندان ؛ استخر یا تالاب دست ساز خاکی و بسیار بزرگ است که از گود کردن و خاکبرداری یک محدوده و ریختن و کوبیدن و ایجاد دیواره خاکی دور این محدوده به وجود می آید تا روان آب ها در آن برای بهره برداری کشاورزی ذخیره شود. بر اساس آمار رسمی ، مساحت کل آب بندان های استان های گلستان ، مازندران و گیلان حدود 33 هزار هکتار است که آب آبیاری حدود 150 هزار هکتار اراضی شالیزاری را تأمین می کند.
اجرای طرح‌های کوچک تامین آب در مازندران نیز از 560 میلیون مترمکعب در ابتدای فعالیت دولت یازدهم به یک هزار و 210 میلیون مترمکعب در طی هفت سال اخیر رسیده است. همچنین احداث و بهسازی کانال‌های آبیاری در بخش کشاورزی استان نیز از 480 کیلومتر به یک هزار و 20 کیلومتر افزایش یافته است.
یکپارچه سازی شالیزارها از مهم ترین راهکارها برای بهبود روند تولید برنج در استان های شمالی بوده است . این طرح که در سال های اخیر با هدف کاهش هزینه ها، افزایش تولید، کاهش مصرف آب و نیز آسان شدن کشت برنج مورد توجه جدی دولت تدبیر و امید قرار گرفت ، از سال 1370 در مازندران آغاز شده بود ولی تا سال 92 در سطح 51 هزار و 609 هکتار از شالیزارهای مازندران عملیاتی شد و طی هفت سال اخیر این آمار با اختصاص اعتبارات دولتی به حدود 60 هزار هکتار رسیده است.
شاخص های مقایسه ای تولیدات
طبق آمارهای رسمی ، تولید گوشت مرغ در مازندران از 216 هزار و 881 تن سال 92 با حمایت های دولتی به 280 هزار تن در سال جاری رسیده است و همچنین تولید جوجه یکروزه از 276 میلیون و 584 هزار و 578 قطعه سال 92 اکنون به 695 میلیون و 234 هزار و 898 قطعه افزایش یافته است.
مازندران به دلیل شرایط مناسب اقلیمی و سرمایه گذاری های انجام شده طی چند دهه گذشته ، جایگاه مهمی در صنعت طیور کشور دارد به طوری که 30 درصد جوجه یکروزه کشور در این استان تولید می شود و همچنین این استان با داشتن بیش از 2 هزار و 400 واحد مرغداری ، سالانه حدود 200 هزار تن گوشت مرغ تولید می کند که معادل حدود 11 درصد از نیاز کشور است.
جدول گزارش عملکرد بخش باغبانی سازمان جهاد کشاورزی مازندران هم نشان می‌دهد که در هفت سال اخیر همزمان با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید با تقویت فعالیت علمی وجذب سرمایه ،جهش تولید در انواع محصولات باغبانی استان نیز عملیاتی شده است یعنی تولیدات محصولات باغی از 2 میلیون و 326 هزار و 408 تن به سه میلیون و 238 هزار و 658 تن افزایش یافت.
انواع مرکبات بویژه پرتقال ، توت فرنگی، هلو و شلیل ، گیلاس ، سیب و گردو از مهم ترین میوه های باغی در استان مازندران است. 
همچنین سطح زیرکشت گل و گیاه زینتی مازندران طی سال های 92 تا 99 تا 80 درصد بیشتر شده است یعنی از 761 هکتار سال 92 به یکهزار و 145هکتار رسیده است و به همین نسبت تولید گل و گیاه زینتی از 311 میلیون اصله در سال 92 به 512 میلیون اصله زنیتی در سال 1399 افزایش یافت.
استان مازندران مقام نخست را در تولید درخت و درختچه های زینتی و آپارتمانی و مقام سوم تولید گل های شاخه بریده کشور را به خود اختصاص داده است.
بر اساس آمار جهاد کشاورزی مازندران ، تولیدات محصولات زراعی استان از 2 میلیون و 280 هزار و 86 تن سال 92 به 2 میلیون و 964 هزار و 165 تن رسیده در سال جاری رسیده است.
تولید برنج به عنوان مهم ترین محصول استرتژیک کشور در استان مازندران از 902 هزار و 206 تن سال 92 به یک میلیون و 428 هزار و 742 تن در سال 99 رسیده است. همچنین تولید گیاه علوفه ای از 659 هزار و 803 تن سال 92 امسال به 973 هزار و 565 تن افزایش یافته است.
سالانه بیش از هفت میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در مازندران تولید می شود که شامل حدود یک میلیون تن برنج سفید، 2میلیون و 500 هزار تن مرکبات، 180 هزار تن گوشت سفید، حدود 100 هزار تن انواع آبزیان است. همچنین 90 درصد کیوی کشور در مازندران تولید می شود. انواع گل و گیاه، گندم، علوفه و، کلزا هم از دیگر تولیدات بخش کشاروزی مازندران است. در مجموع مازندران 11 درصد ارزش افزوده محصولات کشاورزی کشور را در اختیار دارد.
برچسب‌ها
وزارت جهاد کشاورزی دولت تدبیر و امید جهش تولید مازندران
پروندهٔ خبری
سال 99؛ سال جهش تولید