بزرگنمايي:

پیام مازند -  برنج یکی از مهم‌ترین محصولات استراتژیک استان مازندران است که نقش مهمی در بهبود وضعیت اقتصاد کشاورزان دارد، میزان مصرف آب یکی از نکات مهم کشت محصولات زراعی به خصوص برنج است که با توجه به شرایط اقلیمی، ساختمان خاک، مدیریت مزرعه، دانش فنی و… در نقاط مختلف تفاوت دارد.
شیوه کشت برنج در مناطق مختلف کشور و از جمله مازندران به روش سنتی و غرقابی است که مصرف آب با استفاده از این شیوه خارج از توان منابع آبی و سفره‌های آب زیرزمینی است و به همین منظور کارشناسان و محققان بخش کشاورزی معتقدند خشکه‌کاری برنج و کشت به شیوه بذرپاشی، کاهش مصرف آب را به دنبال دارد که باید توسعه یابد.
با توجه به اینکه برداشت برنج در مزارع مازندران آغاز شده است اما در برخی مناطق استان شاهد این هستیم که کشاورزان به دلیل محدودیت‌های منابع آبی توصیه‌های کارشناسان بخش کشاورزی را سرلوحه کار خود قرار دادند و اقدام به کشت برنج به روش خشکه‌کاری کردند چرا که این روش به دلیل نیاز کم به آبیاری، راهکاری موثر در مقابله با خشکسالی است.
اما این نوع کشت به صورت محدود در برخی از مناطق استان در حال انجام است و در صورت توصیه و حمایت می‌تواند به عنوان یک الگو در بیشتر مناطق مازندران که با کمبود آب مواجه هستند عملیاتی شود.
مهم‌ترین چالش کشت برنج با روش رایج و سنتی، مصرف زیاد آب و زحمت زیاد کشاورزان است که با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش منابع آبی جاری و زیرزمینی کشور، می‌طلبد پژوهش و ترویج در اقلیم‌های مختلف کشور به سمت روش‌های با مصرف آب کمتر و سهولت و بهره‌وری بیشتر پیش برود تا کشاورزان در شرایط کم‌آبی، از فواید و عواید حاصل از این کشت سودمند محروم نشوند و تولید این محصول در کشور رونق داشته باشد.
یک کشاورز بهشهری از روستای حسین‌آباد موفق شده، برنج را به روش خشکه کاری و بدون مصرف آب زیاد کشت کرده و محصولی بسیار باکیفیت و با عملکردی برابر با روش کشت غرقابی، برداشت کند.
این کشاورز می‌گوید؛ تقریباً به مدت هفت سال است که برنج را به صورت خشکه کاری کشت می‌کنم، در این روش، برخلاف روش سنتی کشت برنج که به صورت غرقابی انجام می شود، بذر برنج در بستر خشک به صورت مستقیم، کشت شده و آبیاری آن برخلاف روش غرقاب مرسوم و رایج، به صورت دوره‌ای و برحسب نیاز و شرایط خاک انجام می‌شود.
بزرگترین مزیت کشت برنج به روش خشکه کاری صرفه جویی در مصرف آب است در این روش حداقل مصرف آب 50 درصد کاهش می یابد. با توجه به خشکسالی که کشورمان با آن دست به گریبان است موضوع بسیار مهمی بوده که نمی توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود.
این کشاورز بهشهر ادامه می‌دهد مهمترین نکته در کشت برنج به روش خشکه‌کاری کاشتن به موقع محصول است نباید در کشت تأخیر داشته باشیم و در اردیبهشت ماه کار کشت محصول را انجام دهیم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی به همراه مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی، مدیر زراعت و روابط عمومی سازمان جهادکشاورزی مازندران که خبرنگاران را برای تور رسانه‌ای و بازدید از اجرای طرح الگویی خشکه‌کاری برنج در منطقه دشت‌ناز شهرستان میاندورود و حسین‌آباد شهرستان بهشهر همراهی کردند از مزیت‌ها و فواید این روش اطلاعات را ارائه دادند.
علیرضا علیزاده مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در این رابطه گفت: شرکت دشت‌ناز همکاری خوبی در کارهای تحقیقاتی به ویژه در بخش آب و خاک دارد که روش خشکه‌کاری برنج به عنوان طرح الگویی در این منطقه به خوبی در حال انجام است.
وی با بیان اینکه خشکه‌کاری برنج به دو روش آبیاری بارانی و نوار تیپ انجام می‌شود، گفت: با این دو روش بر خلاف روش غرقابی، توجیه اقتصادی بر میزان آب مصرفی در مزرعه دارد.
علیزاده اظهار کرد: به ازای هر هکتار 54 میلیون تومان برای سامانه نوین آبیاری کمک بلاعوض اختصاص داده می شود و برای هر هکتار اجرای آبیاری کم‌فشار 19 میلیون تومان اختصاص داده می‌شود.
احسان عباسپور معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در ادامه با اشاره به اینکه با توجه به شرایط کم بارشی که در کشور و به تبع در استان مازندران داریم خشکه‌کاری برنج روش مقرون بصرفه در منابع آبی است که در استان در حال انجام است، گفت: چهار استان متولی اجرای طرح خشکه‌کاری شدند که در قالب دو پروژه تحقیقاتی، اجرایی انجام می‌شود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران اظهار کرد: در حال حاضر 46.5 هکتار در 6 شهرستان با همکاری کشاورزان طرح خشکه‌کاری برنج انجام شد.
این مسؤول با بیان اینکه همه اقداماتی که در این طرح در حال انجام است با همکاری و اعتبارات مدیریت آب و خاک استان انجام می شود، ادامه داد: اجرای این طرح از نظر اقتصادی، کاهش مصرف آب و افزایش سطح عملکرد مناسب است.
عباسپور اضافه کرد: 14 هکتار از مزارع دشت ناز به خشکه کاری برنج اختصاص پیدا کرد همچنین دو هکتار در شهرستان بهشهر به صورت پایلوت و با نصب کنتور کشت برنج به روش خشکه کاری در حال انجام است تا مشاهده شود میزان مصرف آب به چه اندازه است.
خلیل حقیقی مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی مازندران با بیان اینکه خشکه کاری برنج با استفاده از خطی کار کشت می شود و چند سالی است در شرق مازندران در حال انجام است، گفت: اکنون که شرایط آب و هوایی تغییر کرده وزارت جهادکشاورزی تاکید دارد روش کشت و آبیاری در استان‌های شمالی تغییر کند.
وی به مزایای اجرای خشکه کاری برنج اشاره کرد و افزود: کاهش مصرف آب، راحتی کار در کشت، مدیریت داشت، حفظ ساختمان خاک، مدیریت تغذیه از مزیت روش خشکه کاری برنج است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی مازندران ادامه داد: 40 درصد کاهش هزینه تولید را در روش خشکه‌کاری برنج شاهد هستیم.
وی بر رعایت تاریخ کاشت در روش خشکه‌کاری برنج تاکید کرد و گفت: عامل اصلی موفقیت در اجرای این کشت زمان آن است.