پیام مازند

آخرين مطالب

جای خالی تدبیر و مسئولیت در گردشگری های نوپدید مازندران مقالات

  بزرگنمايي:

پیام مازند - ساری - گسترش تفریح های هوایی و دریایی در مازندران طی سال های اخیر، حوادث مربوط به بخش گردشگری را در این استان بیشتر و متفاوت تر کرده است و در عین حال وقوع این حوادث هم رو به افزایش هستند و هر سال نیز قربانی می گیرند.

 ساختار گردشگری در مازندران روند رو به تغییری را طی سال‌های اخیر در پیش گرفته است. صنعت توریسم آنقدر گستردگی و جذابیت دارد که دائم بر شاخه‌های آن افزوده می‌شود؛ از افزایش اقامتگاه‌های بومگردی گرفته تا برپایی تورهای طبیعت گردی و تأسیس مجموعه‌های مدرن رفاهی-تفریحی و بازارهای به روز در برخی نقاط استان. همه این شاخه‌های نوظهور سبب شده‌اند که گردشگری در مازندران ابعاد بیشتری پیدا کند. در کنار این روند رو به گسترش، طبیعتاً فرصت‌های تفریحی نیز به عنوان یکی از ملزومات مناطق گردشگرپذیر بیشتر شده استد.
در مازندران هم طی سال‌های اخیر شکل تفریح‌ها برای گردشگران تا حدودی متفاوت شد یا دست‌کم می‌توان گفت شاخه‌های جدیدی از تفریح و سرگرمی به فضاهای گردشگری و جاذبه‌های مازندران افزوده شده است. انواع تجهیزات مربوط به ورزش‌ها و تفریحات آبی مانند پاراسل، قایق‌های تندرو، جت اسکی، فلای بورد، شاتل دریایی و اسکی روی آب در چند سال اخیر به سواحل مازندران رسیده‌اند و حالا در آب‌های مناطق گردشگرپذیر این استان شاهد حضور پرتعداد این تجهیزات و بویژه قایق‌ها و جت اسکی‌ها هستیم.
این تفریح‌ها به دریا محدود نمی‌شوند، بلکه در برخی نقاط آسمان مازندران هم چند سالی است تعداد پرنده‌های تفریحی حامل انسان بیشتر شده است. سایت‌های پروازی مهدیرجه گلوگاه و سرکت ساری، کلاردشت، سرخرود، کیاسر و برخی نقاط بادخیز دیگر استان اعم از جنگلی و کوهستانی یا ساحلی و جلگه‌ای در این سال‌ها به جاذبه‌های گردشگری برای علاقه مندان به پروازهای ماجراجویانه تبدیل شده‌اند. البته به این پروازها باید پرواز برخی هواپیماهای تفریحی در مناطقی از آسمان مازندران را نیز افزود.
اما نکته نگران کننده‌ای که همراه با این افزایش تعداد فرصت‌های تفریحی در مازندران مشاهده می‌شود، حوادثی است که بر اثر افزایش این شاخه‌های تفریحی در استان مشاهده می‌شود و تقریباً هنوز ساز و کار مشخصی برای پیشگیری از آنها وجود ندارد. این حوادث در مازندران رو به افزایش هستند و در حوزه‌های مختلفی نیز طی این چند سال ثبت شده‌اند. از حادثه برای پاراگلایدرسواران گرفته تا سقوط هواپیماهای تفریحی و تصادف جت اسکی‌ها در دریا.
همین چند روز پیش در ساحل سلمانشهر سقوط یک پاراگلایدر به وسط جمعیت مسافران حادثه آفرید و ابتدای این هفته نیز یک پاراگلایدرسوار دیگر در بهنمیر شهرستان بابلسر به دلیل سقوط جان باخت. در این گزارش نگاهی به برخی حوادث مربوط به این تفریح‌های جدید که طی ماه‌ها و چند سال اخیر در مازندران رخ داده‌اند داریم:
25 خرداد 1398 – بهنمیر
پیش از ظهر روز شنبه همین هفته، منطقه ساحلی کرفون از توابع بهنمیر در شهرستان بابلسر توسط پاراگلایدرسوار 32 ساله برای تفریحی هوایی انتخاب می‌شود. پاراگلایدر لحظاتی پس از پرواز و اوج گرفتن روی دریای خزر در ساحل کرفون با مشکل مواجه شد و به داخل آب سقوط کرد. مرد جوان 32 ساله سرنشین پاراگلایدر به جای اینکه فرود داشته باشد، سقوطی تلخ داشت که منجر به مرگ او شد. تلاش نیروهای اورژانس پس از بیرون آوردن این پارگلایدارسوار از آب برای احیای او نتیجه‌ای نداشت.
16 خرداد 1398 – سلمانشهر
غروب یک روز پایان هفته‌ای زمان مناسبی برای گشت و گذار در ساحل است. عصر پنجشنبه 16 خرداد، جمعیت تقریباً زیادی در ساحل سلمانشهر حضور دارند. با فاصله کمی از محل حضور و تفریح مردم، پاراگلایدر موتوردار یا پاراموتور علاقه مندان به پرواز روی ساحل و دریا را برای تفریح سوار می‌کند. حدود ساعت 20:30 پاراگلایدر روی ساحل شنی سلمانشهر برای پرواز حرکت می‌کند و اوج می‌گیرد؛ اما در همان دو ثانیه اولِ جدا شدن از زمین تعادل پاراگلایدر به هم می‌خورد و چند متر آن طرف تر میان جمعیت حاضر در ساحل سقوط می‌کند. این حادثه سبب مصدوم شدن 11 نفر شد که مصدومان به بیمارستان‌های چالوس و تنکابن انتقال داده شدند. خوشبختانه کسی فوت نکرد.
20 مهر 1397 – فریدونکنار
پاراگلایدر خانم 30 ساله‌ای که هوای خنک پاییز مازندران و ساحل فریدونکنار را برای پروازی عصرگاهی انتخاب کرده بود، در میانه‌های پرواز و در ارتفاعی زیاد دچار مشکل می‌شود. تلاش او برای کنترل پاراگلایدر فایده‌ای ندارد و در حالی که بر فراز آب‌های فریدونکنار در پرواز بود، سقوطی آزاد به سمت دریا را تجربه کرد. در اتفاقی معجزه آسا و شگفت آور، سرنشین این پاراگلایدر پس از سقوط در دریا از ارتفاعی که بیش از 500 متر اعلام شده است، زنده ماند. سقوط او در آب شدت ضربه وارد شده را کاهش داد و از مرگ او جلوگیری کرد. اما شدت برخورد باعث پارگی ریه او شد. این مصدوم مدتی بعد بهبود یافت.
27 مرداد 1397 - محمودآباد
در قسمتی از آب‌های دریای خزر در محمودآباد، چند جت اسکی مشغول رفت و آمد هستند و گاهی به ساحل هم نزدیک می‌شوند. یک جت اسکی با دوسرنشین پس از کاهش فاصله با اسکله یکی از هتل‌های ساحلی محمودآباد برخورد می‌کند. دو جوان بلافاصله توسط نیروهای امدادی از آب بیرون آورده شدند و در بیمارستان شهدای محمودآباد تحت درمان قرار گرفتند. این حادثه هم به خیر گذشت.
13 مرداد 1397 – رامسر
منطقه ساحلی تله کابین رامسر مجموعه‌ای از امکانات مختلف تفریحی را دارد. جت اسکی‌ها هم یکی از این امکانات هستند. بین رفت و آمد جت اسکی‌ها و صداهای مختلف، صدایی توجه همه را به سمت دریا جلب می‌کند. برخورد دو جت‌اسکی، کانون توجه همه افراد حاضر در ساحل را مشترک می‌کند. این حادثه یک مصدوم داشت که به بیمارستان رامسر اعزام شد و مدتی بعد بهبود یافت.
28 اردیبهشت 1397- هچیرود
بعدازظهر یک روز بهاری چند جت اسکی روی آب‌های دریا در منطقه کیاکلای شهر ساحلی هچیرود در شهرستان چالوس، جولان می‌دهند. فاصله جت اسکی‌ها در برخی صحنه‌ها بسیار نزدیک می‌شود و از کنار هم می‌گذرند. اما در یکی از این صحنه‌ها به جای عبور از کنار هم به شدت با یکدیگر برخورد می‌کنند. زن 28 ساله سرنشین یکی از جت اسکی‌ها بر اثر شدت آسیب دیدگی در صحنه جان خود را از دست داد. مرد سرنشین جت اسکی دیگر نیز آسیب زیادی دید و با کاهش سطح هوشیاری به کما رفت.
22 بهمن 1396 – سرخرود
جوان 25 ساله اهل یکی از روستاهای آمل بعدازظهر یکشنبه تعطیلِ زمستانی، همراه با تعدادی از دوستان به ساحل سرخرود رفت و برای پرواز با پاراگلایدر آماده شد. تعدادی از حاضران در ساحل مشغول فیلمبرداری از لحظه پرواز او هستند و ثانیه‌هایی بعد هم با بلند شدن چتر پرواز و افزایش دور موتور پاهایش از زمین جدا می‌شود و اوج می‌گیرد. اما به دلیل وزش باد و ناتوانی پاراگلایدرسوار در مهار این وسیله پروازی، پاراگلایدر تغییر جهت می‌دهد و با چرخشی تقریباً 180 درجه‌ای ارتفاعش کم می‌شود و 9 ثانیه بعد با شدت به ساختمانی که در فاصله‌ای نزدیک قرار داشت برخورد می‌کند. صحنه‌ای تلخ که در دوربین حاضران نیز ثبت شد. سرنشین 25 ساله بر اثر شدت برخورد و آسیب دیدگی شدید از ناحیه سر، در لحظه جان باخت.
28 فروردین 1396 – کلاردشت
بعدازظهر یک روز بهاری آن هم در منطقه‌ای مانند کلاردشت برای چتربازها و پاراگلایدرسوارها زمان خوبی است تا پروازی دلچسب را تجربه کنند. جوان 28 ساله نیز در منطقه کردمحله کلاردشت حدود ساعت 15 با چتر، خود را در آسمان رها می‌کند. لحظاتی بعد وزش شدید باد تعادل چتر را به هم می‌زند و چترباز به جای فرود، سقوط را تجربه می‌کند. شدت ضربه وارد شده مرگ چترباز را رقم زد.
17 شهریور 1395 - بابلسر
چند روز از حادثه برخورد یک جت اسکی با مسافران در بابلسر گذشته و توجه به جت اسکی‌ها در ساحل زیاد است. جت اسکی‌ها هم با فاصله از ساحل حرکت می‌کنند تا اتفاقی پیش نیاید. کمی دورتر از محل حادثه قبلی، در ساحل میررود بابلسر، یک جت‌اسکی با دو سرنشین ناگهان واژگون می‌شود. یکی از دو سرنشین جت اسکی به دلیل اینکه شنا بلد نیست و جلیقه نجات هم به تن ندارد، جان خود را از دست می‌دهد. چند روز بعد جسد او از آب بیرون کشیده شد.
9 شهریور 1395- بابلسر
حدود یک ساعت از ظهر یک روز گرم تابستانی گذشته و هنوز ساحل و دریا به شلوغی عصرها نیست. اما عده‌ای از مسافران در دریا هستند. چند جت اسکی هم روی آب جولان می‌دهند. یکی از جت اسکی‌ها فاصله اش با افراد حاضر در آب را کم می‌کند و همین اشتباه کافیست تا حادثه رخ دهد. جت اسکی با چند تن از افراد حاضر در آب برخورد می‌کند و سبب مصدومیت آنها می‌شود. در این حادثه 6 نفر شامل یک دختر 8 ساله، 3 مرد و 2 زن مصدوم شدند.
16 مرداد 1395 – بهشهر
پرواز پاراگلایدرها در سایت پروازی مهدیرجه گلوگاه هم زیباست و هم عادی. پاراگلایدر جوان 28 ساله از سایت جدا می‌شود و در آسمان به پرواز در می‌آید. لحظاتی بعد ایجاد نقص فنی در سیستم پرواز پاراگلایدر تعادل آن را به هم می‌زند و سرنشین را ناچار به انجام فرود اضطراری می‌کند. پارگلایدرسوار جوان در مقابل چشم‌های مضطرب حاضران در سایت، موفق به فرود اضطراری می‌شود و از مرگ جان سالم به در می‌برد. اما به دلیل آسیب‌های شدیدی که به او وارد شد و به بیمارستان امام خمینی (ره) بهشهر منتقل شد.
4 مرداد 1395 – نمک‌آبرود
از ساحل نمک آبرود دو جت اسکی در آب‌های دریا به چشم می آیند که با سرعتی زیاد کنار هم در حرکت‌اند و سعی می‌کنند با انجام حرکاتی خطرناک از هم سبقت بگیرند. مانورهای پرریسک دو جت اسکی ادامه دارد که ناگهان در یکی از همین مانورها، مقابل چشم مسافران و حاضران در ساحل، با هم برخورد می‌کنند. نتیجه این برخورد مرگ سرنشین یکی از دو جت اسکی است. خواهرزاده جان باخت و دایی مصدوم شد.
13 بهمن 1393 – رامسر
ماه عسل زوج جوان عربستانی در ایران پس از سفر به مشهد و قم به مازندران رسید. داماد 32 ساله عربستانی تصمیم می‌گیرد تا با یک هواپیمای تفریحی متعلق به شرکتی خصوصی، گشتی در آسمان غرب مازندران و شرق گیلان و بر فراز دریا بزند. 35 دقیقه از ظهر و 15 دقیقه از پرواز گذشته که ارتباط خلبان 60 ساله و باسابقه اهل لاهیجان با برج مراقبت قطع می‌شود. تا عصر روز بعد هیچ اثری از هواپیما پیدا نشد. اما افتادن چرخ هواپیما در تور صیادان رامسری فرضیه سقوط را اثبات کرد. 20 بهمن جسد توریست عربستانی به تور صیادان افتاد و 23 بهمن نیز پس از 10 روز جسد خلبان بازنشسته لاهیجانی در ساحل ولی آباد تنکابن به تور صیادان افتاد.
12 مهر 1392 – رامسر
یک هواپیمای دونفره تفریحی پیش از ظهر با 2 سرنشین از فرودگاه رامسر پرواز می‌کند و لحظاتی پس از اوج گرفتن، به دلیل نقص فنی خاموش می‌شود. خلبان پس از این اتفاق با توجه به ارتفاع کم پرواز، زمان زیادی برای کنترل هواپیما ندارد. به همین دلیل در حوالی فرودگاه سعی می‌کند تا هواپیما را کنترل کند و روی زمین بنشاند. «محمد نیاستی» موفق می‌شود بدون اینکه آسیبی به او و کمک خلبان وارد شود، هواپیما را متوقف کند؛ اما نه روی زمین، بلکه روی سقف یک ساختمان! در اتفاقی عجیب، هواپیما روی سقف یک ساختمان کوچک معمولی که به عنوان انبار استفاده می‌شد سقوط کرد و همانجا هم نشست.
6 مرداد 1392 – نمک آبرود
آسمان نمک‌آبرود با پروازهای تفریحی آشناست. هلیکوپترهای سبک، هواپیماهای تفریحی و پاراگلایدر در آسمان این منطقه همیشه در پروازند. بعدازظهر یک روز مردادی مثل بسیاری از روزهای پرمسافر این منطقه، هواپیمای سبک دو نفره در آسمان نمک آبرود در حال پرواز است که ناگهان به دلیل نقص فنی پس از کاهش ارتفاع برای اینکه در مناطق مسکونی یا محل‌های حضور جمعیت سقوط نکند، به سمت زمین‌های کشاورزی هدایت می‌شود و در نهایت سقوط می‌کند. دو سرنشین هواپیما که یک زن و یک مرد بودند در دم جان باختند.
زنگ خطر برای گردشگری مازندران
اینها همه حوادث مربوط به این شاخه‌های تفریحی در مازندران طی چند سال اخیر نیستند. این حوادث جدید در گردشگری مازندران با افزایش استقبال مسافران و توریست‌ها از تجربه کردن لذت هیجان آنها احتمالاً بیشتر هم خواهند شد. برخی مسئولان نیز طی یکی دو سال اخیر بارها در این زمینه هشدار داده‌اند که باید هر چه زودتر نسبت به برنامه ریزی برای این قبیل تفریح‌های جدید در استان که حادثه آفرین هم بودند برنامه ریزی هایی انجام داد.
رئیس هیأت نجات غریق مازندران یکی از همین مسئولان است که تأکیدی جدی بر ساماندهی کلوپ های ورزشی و تفریحی دریایی دارد. «نقی کریمیان» معتقد است که تعداد غریق‌ها در مازندران به دلیل افزایش زیرساخت‌ها و تعداد ناجیان و فرهنگسازی کاهش چشمگیری یافته و در سال‌های آتی نیز کمتر خواهد شد؛ اما تا چند سال دیگر مشکلات در زمینه تصادم‌های دریایی بیشتر می‌شود.
وی معتقد است که فعالیت‌های قایقرانی، جت اسکی، فلای بورد و پاراسل که هر سال تعدادشان در ساحل دریای مازندران بیشتر می‌شود باید بیشتر تحت نظارت قرار بگیرند. کریمیان علاوه بر اینکه فرهنگسازی در زمینه استفاده از این تجهیزات را ضروری می‌داند، برنامه‌ریزی برای ساماندهی و نظارت بر افراد و واحدهایی که این تجهیزات را در اختیار مسافران قرار می‌دهند یا به صورت شخصی از آنها استفاده می‌کنند را یک ضرورت معرفی می‌کند.
مسلم است که حوادث دریایی با توجه به بیشتر شدن این تجهیزات و امکان داشتن خرید جت اسکی و قایق‌های تندرو برای برخی اقشار، افزایش می‌یابد. بنابراین برنامه ریزی برای مشخص کردن قوانینی مانند محدوده تردد جت اسکی‌ها و قایق‌های تندرو و رعایت فاصله با مناطقی که محل شنای مسافران است، اجباری شدن پوشیدن جلیقه نجات برای همه سرنشینان وسایل تفریحی دریایی به وسیله فرهنگسازی و نظارت بر تجهیزات اجاره‌ای و همچنین آموزش قایقرانان و مالکان یا جت اسکی رانان برای رعایت نکات ایمنی ضروری است. همه حوادث دریایی مربوط به جت اسکی‌ها به دلیل همین نکات مانند سرعت بالا، نزدیک شدن به محل شنا، انجام حرکات خطرناک و نپوشیدن جلیقه نجات قربان گرفتند.
این موضوع در مورد سایر رشته‌ها مانند پاراگلایدرسواری و پرواز هواپیماهای تفریحی نیز صدق می‌کند. برخی حوادث عنوان شده به دلیل رعایت نکردن نکاتی ساده مانند فاصله داشتن محل پرواز پاراگلایدر با موانع پروازی یا محل حضور جمعیت رخ داده‌اند.
در حادثه 22 بهمن 1396 که منجر به مرگ جوان مازندرانی شد یا حادثه 16 خرداد امسال در سلمانشهر، رعایت نکردن حریم مورد نیاز میدانی پرواز پاراگلایدر سبب بروز حادثه شد. چرخش پاراگلایدر بر اثر وزش باد در ساحل سرخرود به تنهایی نمی‌توانست عامل مرگ سرنشین آن شود. چرا که در نهایت ممکن بود به فرود او منجر شود. اما بی توجهی به وجود موانع پروازی در اطراف محل پرواز سبب شد که سرنشین دقیقاً با ساختمان برخورد کند و جانش را از دست بدهد. در حادثه 16 خرداد نیز رعایت نکردن همین موضوع و بی توجهی به در نظر گرفتن فاصله محل پرواز با محل حضور جمعیت 11 نفر را روانه بیمارستان کرد.
تکرار این حوادث در چند سال اخیر و همچنین سقوط پاراگلایدر در دو نقطه از استان به فاصله 9 روز هشداری برای مسئولان است تا با جدیت و دقت لازم برای کنترل ایمنی این تفریح‌ها از همین حالا برنامه ریزی کنند.
9927/‏1654

لینک کوتاه:
https://www.payamemazand.ir/Fa/News/88099/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

آفتاب گرم بهاری در مازندران

رستاخیز یکخوابه ها در تهران / اجاره آپارتمان 30 تا 50 متر

ماجرای قطع 40 اصله درخت در کجور نوشهر از زبان رئیس منابع طبیعی

موج کوتاه در دریای خزر

بازدید بیش از 3میلیون زائر از یادمان‌های شهدا

سخنان سردار رادان درباره اجرای طرح حجاب «نور»/ «چشم مردم وقتی به بی‌حیایی عادت کند، آرام آرام غیرت گرفته می شود»

اعلام آمادگی روس‌ها برای سرمایه گذاری در بندر امیرآباد

افتتاح مجموعه ورزشی پشته حسین آباد خرم آباد

وضعیت جاده‌ها، امروز 7 اردیبهشت 1403؛ ترافیک سنگین در محور چالوس

ماجرای قطع 40 درخت در نوشهر

پرهزینه و زیان‌ده؛ پول قرارداد پرداخت بازیکنان استقلال و پرسپولیس از جیب کارگران و بازنشستگان!

طرح مشاوران ترامپ برای مجازات کشور‌هایی که دلار را کنار می‌گذارند

تداوم پایداری جوی تا نیمه هفته آینده در مازندران

رشته های دانشگاهی را به سمت نیازهای جامعه سوق دهیم

ترافیک سنگین در محور چالوس/بارش باران در برخی محورهای 3 استان

طرح نیمه‌تمام زباله‌سوز ساری به کجا رسید؟

شکایت شرکت نقل‌وانتقالاتی از پورتو برای پول انتقال طارمی

علاقه مندی روس‌ها برای سرمایه گذاری در بندر امیرآباد

تصاویری از تجمع روحانیون در حمایت از طرح «نور» با لباس جنگی

ترافیک سنگین در محورهای کرج - چالوس

برگزاری جلسه بررسی نحوه تقسیم و توزیع آب در دشت هراز

تقدیر پلیس از بانوان آبادانی

ضرب و شتم شدید یک پرستار در بیمارستان چالوس/ پیگیری قضایی در حال انجام است

نشست استاندار مازندران با نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان استان

روس‌ها متقاضی سرمایه گذاری در بندر امیرآباد

تصاویر قطع 40 اصله درخت در کجور آرشیوی است

نور فلسفه و حکمت، روشنی‌بخش مسیر نصف جهان شدن اصفهان

ایمن سازی و تاب آوری خط تغذیه گاز 110 میلیمتر پلی اتیلن در چگنی

ماجرای قطع 40 اصله درخت در کجور چیست؟

ضرورت لایروبی مستمر حوضچه نیروگاه نکا

استقبال از قهرمان قایقرانی آسیا و مرد المپیکی در بابلسر

تعجب آلمانی‌ها از سرعت سقوط پول ملی ایران!

لزوم لایروبی مستمر حوضچه نیروگاه نکا

دعوت استاندار از سرمایه گذاران و خیران برای مشارکت در طرحهای توسعه استان

دعوت استاندار لرستان سرمایه گذاران و خیران برای مشارکت در طرحهای توسعه استان

برگزاری با کیفیت کنکور مورد توجه دولت سیزدهم است

استقبال بابلسری‌ها از مرد المپیکی قایقرانی

موسوی سومین طلایی مازندران در پیکار‌های انتخابی ووشو جام جهانی

ترافیک سنگین در محور چالوس/ این محورها مسدود هستند

ضرب‌الاجل استاندار لرستان برای قدیمی‌ترین پروژه خرم‌آباد

تقدیر آیت‌الله مکارم‌شیرازی از اقدامات فراجا در مسئله حجاب

عملیات «وعده صادق» ابهت پوشالی و شکستنی اسراییل رو اثبات کرد

دولت سیزدهم در مبارزه با فساد کارنامه خوبی ارائه دهد

اجرای اعمال محدودیت‌های ترافیکی در محورهای مواصلاتی مازندران

پایان نوبت نخست آزمون سراسری مازندران در صحت و امنیت

(تصاویر) تجمع روحانیون در حمایت از « طرح نور » با لباس جنگی

ببینید | پول بده لایک کن!

چالوس / ضرب و شتم پرستار در بیمارستان

از «گشت ارشاد» تا «طرح نور» فقط دو نوروز فاصله افتاد؛ برای زنان پرونده قضایی تشکیل می‌شود؟

تاکید امام جمعه قم بر همراهی همه دستگاها برای استمرار اجرای طرح نور