پیام مازند - ایسنا/مازندران عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور معتقد است که، کاهش توسعه و ترویج زراعت چوب به دلیل جدا شدن شرکت ها از دولت بر اساس اصل خصوصی سازی و فقدان ظرفیت سرمایه گذاری دولت برای زراعت چوب در سه دهه اخیر است؛ هرچند در دهه 60 و 70 نهالستان های بزرگی در شمال کشور وجود داشتند که با پشتیبانی دولت، نهال تولید کرده و بین مردم و نهادهای متولی طرح زراعت توزیع می کردند اما به مرور این رویه با واگذاری نهالستان ها به بخش خصوصی سازی منتفی شد.
محمد امینی در گفت و گو با ایسنا سرمایه گذاری نکردن سازمان جنگل ها را عاملی دیگر در کمرنگ شدن تمایل به زراعت چوب در سال های اخیر عنوان کرد و گفت: با برداشتن حمایت ها، افرادی خواستار زراعت چوب بودند باید در بازار اقتصادی این کار را انجام می دادند پس کشاورزی که قصد کاشت صنوبر و یا گونه های دیگر داشت باید صرفه اقتصادی در نظر می گرفت بنابراین مباحث درآمدزایی و معیشتی باعث شد تا زراعت چوب کمرنگ شود.
امینی دلیل دیگر کاهش تمایل به زراعت چوب را عدم قدرت رقابتی بین گونه های درختی در زراعت چوب با محصولات کشاورزی دانست و اظهار کرد: در شرایط کنونی قیمت محصولات کشاورزی نسبت به قیمت درختان به کار رفته در طرح زراعت چوب تفاوت چشمگیری دارد، مضاف بر اینکه یک درخت صنوبر حدود 7 سال خواب سرمایه دارد، یعنی 7 سال نیاز هست که این نهال به ثمر و سوددهی برسد در حالی که کشاورز نیاز مالی داشته و باید با فروش محصول، هزینه های جاری خود را تامین کند.
وی با بیان اینکه جبران خواب سرمایه بهره برداران زراعت چوب باید از منبعی تامین شود افزود: هرچند بانک ها چند دوره ای حمایت کردند اما بعد این موضوع رها شد و اکنون زراعت چوب پشتیبان ندارد، هرچند جهاد کشاورزی در استان های مختلف مکلف به کمک بوده اما در عمل کمکی دیده نمی شود زیرا محصولات کشاورزی زراعی و دامی و باغی در درجه اول حمایت قرار دارند.
این دکترای جنگل‌شناسی اضافه کرد: از سوی دیگر سازمان جنگل ها نیز اکنون ظرفیت پشتیبانی ندارد هرچند مدتی به صورت محدود حمایت های قراردادی مانند شرکت چوب و کاغذ مازندران به صورت قرارداد با تضمین خرید و تامین محدود نهال انجام گرفته، اما چون شرکت ها توان مالی پایینی دارند نمی توانند پشتیبانی موثر باشند.

قاچاق چوب همچنان به قوت خود پابرجاست
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور عمده زراعت چوب با ارقام صنوبر را در استان گیلان و استان های غربی کشور برشمرد و تاکید کرد: مقدار مصرف چوب در کشور حداقل 7 میلیون مترمکعب در سال است، چوب های توباغی و زراعت چوب و برداشت های رسمی تقریبا نیمی از این مقدار را تامین می کند، نیم دیگر عمدتا از طریق قاچاق و دیگر چوب هایی که در محاسبات و برنامه ریزی نمی آید برداشت شده و تحویل کارخانه ها می شوند.
امینی با تاکید بر اینکه مسلما اکنون کارخانجات چوب با کمبود مواد اولیه روبرو نیستند تصریح کرد: این سوال که چوب از چه طریقی تامین می شود پاسخی روشن دارد و آن حتما از جنگل های شمال است، ایندر حالیست که بهره برداری صنعتی انجام نشده و عمدتا تامین مواد اولیه صنایع به صورت قاچاق انجام می گیرد.
نواقص طرح ملی زراعت چوب
وی اقدامات ادارات منابع طبیعی در اعطای نهال و برخی تسهیلات برای زراعت چوب را غیرموثر و بسیار محدود توصیف و تصریح کرد: اداره منابع طبیعی برای حفاظت جنگل ها سرمایه ندارد چه رسد به حمایت از زراعت چوب، معدود حمایت های اندک هم از طریق شرکت هایی است که به آن ها وابسته اند وگرنه اداره منابع طبیعی کار اجرایی انجام نمی دهد ضمن اینکه متقاضیان اعطای نهال، زراعت چوب را در کنار سایر محصولات کشاورزی دیگر انجام می دهند.
رئیس جامعه جنگلبانی ایران شعبه مازندران، اشتغالزایی و حفاظت خاک در مناطق با پوشش گیاهی تقلیل یافته، تامین چوب برای نیاز صنایع و تاثیرگذاری بر اقلیم و رطوبت منطقه هدف را از مزایای زراعت چوب برشمرد و اظهار کرد: متاسفانه زراعت چوب موضوعی است که متولی ندارد هرچند روی کاغذ نام وزارت کشاورزی مطرح است اما در عمل کسی پشتیبان آن نیست.
امینی هدف و منظور از زراعت چوب را تامین خوراک صنعت از این طریق عنوان و تاکید کرد: زراعت چوب باید حداقل 3 میلیون مترمکعب در سال تولید چوب داشته تا بتواند مانده نیاز صنعت را تامین کند و از آنجاکه زراعت چوب در شمال کشور قدرت رقابت با محصولات کشاورزی را ندارد کشاورزان رغبت نشان نمی دهند.
راهکارهای توسعه طرح زراعت چوب
وی از راهکارهایی به منظور توسعه زراعت چوب نام برد و خاطرنشان کرد: می توان از عرصه های دولتی نظیر پادگان ها، کنار جاده ها و نظایر آن و یا عرصه هایی که برای کار تحقیقاتی در اختیار دانشگاه هاست استفاده کرد اما رعایت چند نکته در این باره الزامی است و آن اینکه ابتدا باید آزمایش خاک صورت بگیرد چراکه در هر خاکی نمی توان هر درختی کاشت، دوم وجود منابع آبی و سوم نهال مرغوب است که در یک پروسه کارشناسی شده تولید شود تا بعد چند سال خواب سرمایه محصول قابل قبولی تولید کند.

عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور همچنین به مراقبت ها از نهال های کشته شده در برابر چرای دام، آفات و بیماری ها و قطع درختان توسط اهالی محلی و یا آتش سوزی سخن گفت و تاکید کرد: باید دقت کرد که نوع درخت مناسب از نظر اقلیمی انتخاب شود چراکه گونه های مختلف و رویشگاه های گوناگون، ویژگی های متفاوتی دارند.
امینی با اشاره به اینکه درختکاری مستلزم کار کارشناسی و برنامه ریزی برای تولید نهال از سال قبل بوده و زراعت چوب بطور عادی امکان پذیر نیست گفت: هر سال که قرار هست زراعت چوب انجام شود باید از سال قبل نهال آن تولید شده و مراحل مطالعاتی و کارشناسی و پژوهشی روی آن با توجه به اقلیم و محل کاشت انجام گیرد.
رئیس جامعه جنگلبانی استان مازندران، با ذکر پیشنهاداتی برای تمایل کشاورزان به زراعت چوب گفت: این طرح باید حتما حمایت دولت را هم برای تولید نهال هم برای قیمت تضمینی و قیمت گذاری مناسب به همراه داشته باشد در غیر این صورت دیمی کاشتن و بدون نظارت و برنامه ریزی طرحی را اجرا کردن هرگز نتیجه موثر نمی دهد.
انتهای پیام