بزرگنمايي:

پیام مازند - ایسنا/مازندران آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی مبحث چندین ساله و گسترده‌ای است، دلیل اصلی روی آوردن کشاورزان به آتش زدن کاه و کلش کنترل آفات و علف‌های هرز، پاک شدن سریع زمین از بقایای گیاه قبلی و آسان شدن عملیات شخم برای محصول بعدی است ولی غافل از اینکه به کار بردن تناوب زراعی صحیح و استفاده مناسب از سموم نتیجه‌ای بسیار مطلوب تر دارد.

این آتش سوزی‌ها علاوه بر اینکه چهره نازیبایی از طبیعت نشان می‌دهند باعث بروز مشکلات زیست محیطی زیادی برای مردم و اکوسیستم منطقه و همپنین وارد آمدن خسارات اقتصادی می‌شود و گاهی آتش به مزارع همسایه نیز سرایت کرده و با سوزاندن خوشه‌های طلایی حداقل باعث خسارات مالی و روحی جبران ناپذیری می شود.
همچنین عدم تامین علوفه و خوراک مورد نیاز دام ها یکی دیگر از مضرات سوزاندن بقایای گیاهی است که با اعمال مدیریت و فرآوری بقایای گیاهی می توان درصد بالایی از کمبود علوفه و سوتغذیه دام ها را مرتفع کرد.
به گفته کارشناسان قوانین مدونی در جهت ممنوعیت سوزاندن بقایای گیاهی در کشور وجود ندارد و برخی کشاورزان آگاهی کافی از مزایای بقایای گیاهی نداشته و به دلیل درآمد پایین به دنبال راهکارهای ساده و ارزان بوده و غیر از آتش زدن راهکار دیگری جهت استفاده موثر از بقایای گیاهی ندارند.
در صورتی که خرد کردن و توزیع بقایا در سطح مزرعه، رعایت تناوب در کشت و انجام آیش، چَراندن دام ها و کمپوست کردن بقایا می تواند به عنوان راهکار اولیه جهت جلوگیری از سوزاندن بقایای گیاهی دانست و در این مسیر ضروری است کشاورزان با مشاوره با مراکز خدمات جهاد کشاورزی و کارشناسان و مروجان کشاورزی ضمن آگاهی از مزایای حفظ کاه و کلش و باقیمانده های محصولات کشاورزی در خاک و معایب سوزاندن بقایای گیاهی بر روی تولید، خاک زراعی و محیط زیست، نسبت به استفاده از راهکارهای جایگزین اقدام کنند .
صدرالدین متولی ژئومورفولوژیست و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد نور چندی پیش در گفت وگو با ایسنا گفته بود که سوزاندن بقایای گیاهی علاوه بر اثرات نامطلوب آنی در بلندمدت هم خساراتی را به وجود می‌آورد، همچنین تغییر کیفیت خاک، کاهش عملکرد محصول، افزایش گازهای گلخانه‌ای و افزایش گرما در زمین از عوامل نامطلوب این روش است.
وی گفت که مزرعه خود، یک اکوسیستم طبیعی است و با توجه به وجود موجودات زیاد و ذره بینی مانند قارچ‌ها و کرم‌ها که باعث تولید مواد مغذی در خاک می‌شود، آتش زدن باعث حذف این گونه میکرو ارگانیسم‌ها و از بین رفتن مواد مغذی در خاک نیز می‌شوند.
این ژئومورفولوژیست با اشاره به این‌که بر اساس تحقیقات 70 درصد مواد عالی خاک از بقایای گیاهی تشکیل شده است، خاطرنشان کرد: سوزاندن کاه و کلش موجب عواملی چون کاهش جذب عناصر گیاهی توسط ریشه ها، کم شدن ظرفیت نگه داری آب در خاک، پایین آمدن راندمان مصرف آب و نفوذ پذیری خاک و همچنین اختلال در فعالیت میکرو ارگانیسم های موجود در خاک شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه، آتش سوزی را سبب افزایش فرسایش و بالارفتن مصرف کودهای شیمیایی در خاک دانست و اظهارکرد: بر اساس تحقیقات به عمل آمده هر 10 سال که به طور مداوم کاه و کلش ها تحت تاثیر آتش سوزی قرارگیرد، خاک از حالت حاصلخیزی خارج و زمین به یک زمین کاملا نامرغوب تبدیل می شود؛ همچنین باعث کاهش میزان محصولات زراعی از بعد کمی و کیفی می‌شود.
الهیار ولی زاده وندچالی نیز چندی پیش در نشست خبری با خبرنگاران با تاکید بر اینکه به خاطر خشکسالی قیمت کاه گندم از گندم گرانتر شده است، گفته بود در حالی کمبود شدید علوفه در کشور وجود دارد از آن طرف بسیاری از مزارع برنج مازندران زیر کشت دوم می روند.
وی بیان کرد: همان زحمتی که برای به ثمر رسیدن برنج با آبیاری زیاد وجود دارد را می تواند صرف کشت ذرت و یونجه برای تولید علوفه کرد، با این اقدام هم زمین زراعی تقویت شده و آب کمتری مصرف می شود و هم از سموم کشاورزی استفاده نمی شود.
مدیرعامل اتحادیه شرکت های تعاونی کشاورزی و عشایری صنعت دامپروری استان مازندران ادامه داد: کاه برنج را در صورت فرآوری مناسب و غنی سازی، در ردیف بهترین خوراک های دام قرار دارد. سال های پیش زمین های کشاورزی پس از برداشت کشت اول برنج مورد چرای دام قرار می گرفت چراکه با کاشت علوفه زمین غنی تر شده و برداشت سال آینده بیشتر و پرمحصول تر می شد اما کشت دوم برنج بیشتر از آنکه سودمند باشد ضرر به همراه دارد.
وی در بخش دیگری ازسخنان خود به نقصان صنایع تبدیلی تولید خوراک دام اشاره و تاکید کرد: در کشورهای توسعه یافته، حتی از هرس فضای سبزها و ضایعات محصولات کشاورزی مطابق قرارداد برای تهیه علوفه دام ها استفاده می کنند چراکه ارزش ضایعات محصولات کشاورزی بیش از جو یا کنسانتره هست؛ در حقیقت دور ریز میوه ها و سبزه ها در بخش کشاورزی می تواند تامین کننده هم علوفه غذایی و هم علوفه خشبی کشور باشد.
انتهای پیام