پیام مازند - ساری – ایرنا – ساخت دو واحد تجاری در محوطه یک بنای ثبت شده و میراثی بهشهر که اکنون با کاربری کانون تربیتی فرهنگی در مالکیت آموزش و پرورش قرار دارد ، مدتی است که مورد انتقاد دوستداران میراث فرهنگی بهشهر قرار گرفته و اختلافاتی را بین میراث فرهنگی و آموزش و پرورش ایجاد کرده است.

به گزارش ایرنا، ساختمان کانون تربیتی و فرهنگی آموزش و پرورش بهشهر که از آن با نام مدرسه شاه نیز یاد می‌شود یکی از چندین بنای ثبت شده و میراثی بهشهر است که در خیابان شهید هاشمی‌نژاد و همسایگی باغ شاه عباسی و شهرداری کنونی این شهر قرار دارد.
این مدرسه در دوره پهلوی اول ساخته شده و بخش مهمی از تاریخچه آموزشی شهرستان بهشهر در آن رقم خورده است. با توجه به کاربری آموزشی ساختمان، از فضاهای تحت مالکیت آموزش و پرورش است و اکنون سال‌هاست که به عنوان کانون تربیتی و فرهنگی مورد استفاده قرار می‌گیرد ، اما به دلیل ثبت بودن اثر در فهرست آثار ملی از 10 مهر 1380، هر گونه تغییر در فضا یا انجام اقدامات عمرانی در حریم این ساختمان باید طبق ضوابط میراث فرهنگی انجام شود؛ اتفاقی که از نگاه برخی دوستداران و فعالان حوزه میراث فرهنگی در بهشهر برای این مدرسه رقم نخورده و نتیجه آن ساخت دو واحد تجاری جدید در محوطه ساختمان و فاصله دو متری این بنای ثبت شده ملی است.
آموزش و پرورش شهرستان بهشهر مدتی پیش تصمیم گرفت که در امتداد چند مغازه قدیمی، دو واحد تجاری دیگر نیز ایجاد کند ، اما این اقدام بدون دریافت مجوزهای قانونی انجم شده و اکنون دوستداران میراث فرهنگی خواستار تخریب این دو واحد تجاری ساخته شده و اعاده به وضع سابق هستند.
شکایت میراث فرهنگی
بررسی‌های خبرنگار ایرنا نشان می‌دهد که اداره میراث فرهنگی بهشهر بابت این اقدام آموزش و پرورش شهرستان شکایتی علیه این دستگاه به جریان انداخته و پیگیر تحقق درخواست دوستداران میراث فرهنگی برای بازگشت محوطه به وضع سابق است ، اما این پرونده هنوز به نتیجه نهایی نرسیده و گفته می‌شود که دو نهاد در حال رایزنی برای حل و فصل این موضوع هستند.
سیف‌الله فرزانه مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در این باره به بیان چند جمله بسنده کرد و گفت: این پرونده در دست بررسی قرار دارد و با توجه به این که اختلاف بین دو دستگاه دولتی است، استانداری برای حل و فصل موضوع ورود کرده است. طبیعتا میراث فرهنگی وقتی شکایت را به جریان انداخته یعنی با ساخت بنای جدید مخالف است ، اما تا زمانی که رأی نهایی در این زمینه صادر نشود نمی‌توان اظهارنظر مشخصی کرد.

پیش از این که دو واحد تجاری جدید در محوطه این مدرسه قدیمی ساخته شود، چند باب مغازه قدیمی در همین محوطه وجود داشت که همچنان نیز پابرجاست و دو مغازه جدید نیز در امتداد همان مغازه‌ها ساخته شده است. در واقع مغازه‌های جدید به موازات واحدهای قدیمی‌تر موجود در محوطه مدرسه ساخته شده‌اند.
البته به نظر می‌رسد واحدهای قدیمی پیش از ثبت ملی مدرسه ساخته شده باشند. مسئولان آموزش و پرورش بهشهر با این نگاه که واحدهای جدید دقیقا به موازات مغازه‌های قدیمی ساخته شده‌اند و مانند همان مغازه‌ها فاصله‌ای دو متری با ساختمان مدرسه دارند معتقدند که این اقدام آسیبی به مدرسه وارد نمی‌کند و صرفا گامی برای ایجاد درآمد پایدار و همچنین در اختیار داشتن فضایی به منظور عرضه تولیدات دانش‌آموزی است.
ایجاد فضای تجاری برای دانش‌آموزان
رئیس اداره آموزش و پرورش شهرستان بهشهر به خبرنگار ایرنا گفت: ساختمان کانون تربیتی و فرهنگی آموزش و پرورش بهشهر در دهه 20 ساخته شد و نخستین مدرسه آموزش و پرورش شهرستان بهشهر بود. ابتدای دهه 80 نظر مدیر وقت آموزش و پرورش شهرستان این بود که این ساختمان به ثبت ملی برسد و با همکاری میراث فرهنگی این اقدام انجام شد ، اما مالکیت آن در اختیار آموزش و پرورش است.
صادق علی‌بیگی افزود: چند باب مغازه در محوطه این ساختمان از گذشته ساخته شده بود که هنوز موجود است و آموزش و پرورش آن‌ها را اجاره داده است. اقدام برای ساخت دو واحد جدید تجاری جدید هم بیشتر برای ایجاد فضایی به منظور عرضه تولیدات دانش‌آموزی است ، چون در این زمینه با کمبود فضا مواجه هستیم.
وی اظهار کرد: دانش‌آموزان و بویژه بچه‌های مشغول تحصیل در هنرستان‌های ما تولیدات و ابداعات خوبی دارند که در صورت وجود یک فضای مناسب می‌توان آن‌ها را در دسترس مردم قرار داد تا هم تولیدات دانش‌آموزی عرضه شود و هم در دانش‌آموزان انگیزه فعالیت اقتصادی و کارآفرینی بیشتر شود. با همین هدف تصمیم گرفتیم دو واحد جدید و مناسب در این محوطه ساخته شود.
این مسئول خاطرنشان می‌کند: پارسال پس از شیوع کرونا اولین جامعه دانش‌آموزی استان که اقدام به ساخت دستگاه ضدعفونی‌کننده کردند هنرستان‌های بهشهر بودند که تعدادی دستگاه نیز حتی در ساری و گرگان فروخته شد. برای گسترش چنین فعالیت‌هایی تصمیم گرفتیم یک فضای مناسب ایجاد کنیم و در امتداد چند مغازه‌ای که در محوطه وجود دارد با رعایت همان فاصله دو متری دو باب مغازه ساختیم.

هماهنگی شفاهی
رئیس اداره آموزش و پرورش بهشهر تصریح می‌کند: اتفاقا بحث ساخت این دو واحد مغازه پس از مطرح شدن در شورای آموزش و پرورش شهرستان، در چند جلسه شهرستانی به اطلاع برخی مسئولان شهر هم رسید. شهردار وقت گفته بود با توجه به این که موضوع دست‌ساخته‌های دانش‌آموزان مطرح است حمایت می‌کنیم. رئیس وقت اداره میراث فرهنگی شهرستان هم در گفت‌وگویی که با معاون آموزش و پرورش شهرستان داشت تأکید کرده بود که اگر فاصله دو متری رعایت شود و به ساختمان آسیبی نرسد مشکلی برای ساخت وجود ندارد.
علی‌بیگی افزود: با توجه به این که از قبل چهار باب مغازه در محوطه وجود داشت گمان می‌کردیم که ساخت واحد جدید در امتداد همان مغازه‌ها چالشی ایجاد نمی‌کند ، چون اگر اشکال قانونی وجود داشت آن چهار واحد هم باید تخریب می‌شد. حتی این موضوع را با فرماندار و مدیرکل میراث فرهنگی استان نیز در میان گذاشتم ، اما اشکال کار ما این بود که به همین اظهارنظرهای شفاهی بسنده کردیم و پیگیر دریافت مجوز رسمی ساخت از میراث فرهنگی نشدیم.
وی خاطرنشان کرد: اخیرا میراث فرهنگی از آموزش و پرورش بابت این اقدام شکایت کرد و ما هم مواضع خود را اعلام کردیم که با چه هدفی این دو واحد ساخته شد. با مدیرکل میراث فرهنگی هم در این زمینه برای حل شدن پرونده صحبت کردیم. البته با توجه به بخشنامه وزارت کشور مبنی بر رسیدگی به اختلافات بین دستگاه‌ها در استانداری فعلا پرونده در استانداری بررسی می‌شود.
لزوم تغییر نگاه مدیران به میراث فرهنگی
هرچند که رئیس اداره آموزش و پرورش شهرستان بهشهر دلیل ساخت این واحدهای تجاری را ایجاد فضایی برای کسب و کار دانش‌آموزان مطرح می‌کند، اما مخالفان این اقدام چنین توجیهی را نمی‌پذیرند و معتقدند اگر هدف صرفا ایجاد فضایی برای عرضه محصولات دانش‌آموزی بود می‌شد از فضای خود ساختمان یا حتی یکی از واحدهای تجاری قدیمی که اکنون اجاره داده شده‌اند استفاده کرد.
این گروه معتقدند برای کسب درآمد پایدار راه‌های بهتری وجود دارد که آموزش و پرورش بهشهر با توجه به در اختیار داشتن این بنای میراثی می‌تواند از آن بهره بگیرد. واگذاری محدود و مدت‌دار ساختمان به سرمایه‌گذار از طریق صندوق احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی برای اجرای طرح‌های متناسب با این فضا یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به کسب درآمد همراه با حفظ موقعیت این بنای ثبت شده کمک کند.
اکنون با توجه به ساخته شدن این دو واحد تجاری و اصرار آموزش و پرورش بر حفظ آن احتمال اعاده به وضع سابق پایین به نظر می‌رسد ، اما تغییر نگاه مدیران و دستگاه‌های مختلفی که فضاها و بناهای تاریخی متعددی از استان در مالکیت‌شان قرار دارد به کاربری و کسب درآمد از این فرصت‌های تاریخی موضوعی است که تا کنون آسیب زیادی به این داشته‌های میراثی و فرهنگی استان وارد کرده و به نظر می‌رسد که باید مدیران دستگاه‌های مختلف و همچنین کارشناسان واحدهای درآمد و مالی این نهادها در این حوزه تغییر رویه را در دستور کار خود قرار دهند.
برچسب‌ها
مازندران تخریب بنای تاریخی میراث فرهنگی صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی بنای تاریخی