چاپ

پیام مازند - ایسنا/مازندران یک استاد دانشگاه گفت: برای ایجاد توسعه پایدار در روستاها باید طرح های روستایی مردم محور بوده و سیاست پایین به بالا اتفاق بیفتد یعنی نظام مشارکتی باشد.

محمدرضا اورمزدی در خصوص توسعه پایدار در مناطق روستایی ایران اظهار کرد: با توجه به نقش غیرقابل انکار روستاها در تامین امنیت غذایی کشور، همواره این مناطق به عنوان یکی از مهم ترین محورهای اهداف توسعه پایدار مدنظر قرار دارند.
وی تصریح کرد: بر اساس تحقیقات و مطالعات انجام شده ریشه وضعیت بسیاری از نابسامانی اقتصادی و اجتماعی روستا به مشکلات اجتماعی فرهنگی بر می گردد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در اقتصاد روستا، فعالیت کشاورزی، معیشتی و دامپروری که در آن اتفاقی می افتد تحت تأثیر سیاست‌های کلان و ملی است که متاسفانه بعضی ازاین سیاست ها ناکارآمد هستند.‌
اورمزدی به نقل از مراکز تحقیقاتی به ویژه مرکز پژوهش‌های مجلس و مراکز آمار ایران در مورد وضعیت مناطق روستایی ایران،گفت: متوسط فاصله درآمدی خصوصاً بین شهرها و روستا طی 15 سال اخیر بیش از 90 درصد شده است که تقریبا 9 دهک اول، هزینه روستایی وضعیت مطلوبی ندارند چه بسا در بعضی از این تحقیقات اشاره شده که از امنیت غذایی رنج می برند.
وی ادامه داد: بر اساس گزارش های مرکز آمار ایران جمعیت روستای ایران 21 میلیون نفر در 62 هزار روستای کشور سکونت دارند که دارای پراکنش جغرافیایی هستند، یعنی 6 میلیون خانواده روستایی از 24 میلیون خانوار کشور در روستاها زندگی می کنند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تقریبا 25 درصد جامعه ایران در روستاها سکونت دارند که از نظرسطح جمعیت روستایی نسبت به برخی از کشورهای منطقه به ویژه خاورمیانه تقریبا جز 10 کشور نخست قرارداریم ،اضافه کرد: از سویی دیگر بُعد خانوار در خانواده‌های روستایی ایران در چند دهه اخیر متاسفانه کاهش شدیدی داشته به گونه ای که در گذشته گسترش خانواده های زیاد بود اما امروزه علاوه بر مناطق شهری در مناطق روستایی ایران هم این تعداد جمعیت داخل خانوارها کاهش پیدا کرده که البته یکی از این فاکتورهای مختلف اقتصادی، اجتماعی،فرهنگی و حتی سلامت محسوب می شود.
اورمزدی با بیان اینکه کاهش نرخ بُعد دگرگونی در تولید کشور را به همراه دارد که در واقع همان به مخاطره افتادن هویت روستایی کشور است، بیان کرد: روستاها به عنوان بزرگترین منبع تولید مواد غذایی هر کشوری محسوب می‌شوند و ابعاد مختلف کشاورزی و فعالیت های مرتب با کشاورزی، دامپروری، تولیدی ،زراعی و دیگر بخش ها را شامل می شود.
وی با اشاره به اینکه از 62 هراز روستای کشور 42 درصد جز طرح‌های عمرانی اجرایی و طرح‌های هادی روستایی قرار گرفتند،یادآورشد: طرح هادی روستایی درواقع راهنمای توسعه روستا است که برای 10 سال آینده موضوعات سطوح کاربری ،فضای روستایی،افزایش جمعیت روستاها، تغییر کاربری متناسب با افزایش جمعیت را پیش بینی می کند.
این استاد دانشگاه افزود: خانه های دوم مناطق ییلاقی روستایی و تفرجگاهی که در حال افزایش است باید مورد بازنگری قرار گیرد؛ در این طرح ها بیشتر خانوارهایی را مد نظر قرار دارند که بیش از 20 خانوار جمعیت دارند یعنی بیش از 25 هزار سند مطالعه طرح روستایی در ایران وجود دارد که فقط 15 هزار تا از این طرح های هادی بهره‌مند شدند.
اورمزدی گفت: با توجه به اینکه بزرگترین سند بالادستی، سند چشم انداز 1404 است این سوال مطرح می شود که آیا این توسعه پایدار یعنی رفع فقر و محرومیت در روستاها در مورد تولیدات و کاهش نرخ بیکاری محقق شده است و چرا با توجه به انواع و اقسام طرح هایی که در روستا اجرا می شود تاکنون توسعه پایدار اتفاق نیفتاده ؛ چقدر ملاحظات زیست محیطی در طرح ها رعایت می شود و چقدر به اقتصاد پایدار منطقه روستایی توجه می شود و اینکه چقدر برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها چه فکری اندیشیده شده است.
وی با بیان اینکه در روستاها چالش های متعدد خرد و کلان وجود دارد،خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه سیاست‌گذاری کلان در سطوح ملی صورت می‌گیرد،این چالش ها بخشی مربوط به دستگاه‌ها و بخش دیگربه سیستم شورایی روستا و توان اجرایی و مدیریتی داخل روستا مربوط می شود که در حقیقت یک زنجیره کامل از بحث وزارت کشور، بنیاد مسکن، شوراهای اسلامی روستاها و دهیاری‌ها هستند که باید به صورتی یک سیستم واحد عمل کنند اما متاسفانه این اتفاق هم دیده نشده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی سال 57 در ایران بزرگترین تغییرات بود اما به واقع نتوانست تغییرات پایداری را تاکنون در روستاها فراهم کند،ادامه داد: از سوی دیگر نظام کشت و زرع روستایی در قبل از انقلاب چیز دیگری بود اما پس از انقلاب اتفاقاتی افتاد و ساختارشکنی که در نظام ارباب رعیتی در روستاها در پیش از انقلاب بوده و همچنین نظام اصلاحات ارضی که در دوره های متنوعی رخ داده بود، تغییرات گسترده‌ای را در نظام روستایی ایران ایجاد کرده است.
اورمزدی با بیان اینکه برنامه و طرح های روستایی ازجمله طرح هادی نتوانست پوشش کاملی بر نقاط ضعف باشد،خاطرنشان کرد: چرا که اکثر این طرح ها به نوعی پیش یابی و صرفا بر اساس یک سری محاسبات خاص بوده که حتی بسیاری از مشاورین متاسفانه مسائل جزئی را مد نظر قرار نمی دهند و مطالعات تفضیلی ریز کمتر اتفاق می افتد و بیشتربه صورت ماهیتی است.
وی گفت: خانه های دوم مناطق روستایی مهاجرت معکوس از مناطق شهری به روستایی ایجاد کرده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: نبود توجه به توسعه صنایع دستی ،فضای گردشگری و بودم گردی ها، نبود توازن اقتصاد روستا باعث دگردیسی در فضای روستایی کشور شده و حتی ماهیت تولید روستا را زیر سوال برده و نرخ بیکاری را افزایش داده که می توان از عوامل مهم عدم تحقق توسعه پایدار روستایی ایران به شما می رود.
اورمزدی با اشاره به اینکه امروز روستاها را نباید فراموش کرد، افزود: چرا که این نظام روستایی اگر از یک کشوری رخت بر بندد می توان گفت نه تنها هویت تولید بلکه هویت تولید کشور زیر سوال می رود چون بسیاری از مواد اولیه در روستاها تولید و وارد کارخانه ها و شهرها می شود و حتی زنجیره تولید و استقلال اقتصادی کشور را نیز زیر سوال و تحت تاثیر خودش قرار خواهد داد.
وی یادآورشد: برای ایجاد توسعه پایدار در روستاها باید طرح های روستایی مردم محور بوده و سیاست پایین به بالا اتفاق بیفتد یعنی نظام مشارکتی باشد.
انتهای پیام