پیام مازند - ایسنا /تیم ملی بسکتبال ایران تاکنون هفده بار در رقابت‌های کاپ آسیا شرکت کرده که نتیجه آن کسب 3 عنوان قهرمانی، یک نایب قهرمانی و یک مدال برنز بوده است که بعد از چین و فیلیپین در رده سوم پرافتخارترین تیم‌های آسیا قرار دارد.
تیم ملی بسکتبال ایران برای هجدهمین بار در سی و یکمین دوره رقابت‌های جام ملت‌های آسیا شرکت می‌کند. این رقابت‌ها از سال 1960 آغاز شده و تاکنون قهرمان‌های زیادی به خود دیده که سهم ایران از آن سه قهرمانی در سال‌های 2007، 2009 و 2013 است.
ایران تاکنون 17بار در رقابت‌های قهرمانی آسیا که هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود، شرکت کرده و به مقام‌های مختلفی رسیده است. سه قهرمانی، یک نایب قهرمانی و یک برنز حاصل تلاش تیم ملی ایران در این ادوار بوده است که ایران را در رده سوم کشورهای آسیایی قرار داده است.
چین پرافتخارترین تیم بسکتبال آسیا 16 عنوان قهرمانی دارد. فیلیپین با پنج قهرمانی دوم و ایران با سه قهرمانی در رده سوم قرار دارند.
تیم ملی ایران بعد از 9 دوره بدون حضور حامد حدادی در این مسابقات شرکت می‌کند. هدایت تیم ملی بر عهده سوتیریس مانولوپولوس یونانی است و باید دید آنها می‌توانند در این دوره روی سکو بروند؟
بازار
در این گزارش عملکرد تیم ملی ایران در دوره‌های مختلف بررسی شده است.
ایران در سال‌های 1973، 1981، 1983، 1985، 1989، 1991، 1993، 1995، 1997، 2003، 2005، 2007، 2009، 2011، 2013، 2015، 2017 و 2022 در جام ملت‌ها شرکت کرده و حالا خودش را برای حضور در رقابت‌های سال 2025 آماده می‌کند.
سال 1973: اولین حضور و کسب مقام پنجمی
تیم ملی ایران در سال 1973 برای نخستین بار راهی رقابت‌های بسکتبال قهرمانی آسیا به میزبانی فیلیپین شد. "جورج شیرالیو" سرمربی تیم ملی ایران بود و ایران در این دوره پنجم شد. فیلیپین به قهرمانی رسید.
سال 1981: کسب رده هشتم
تیم ملی ایران پس از یک وقفه طولانی دوباره راهی رقابت‌های آسیا شد. مرحوم حسن ذوالفقاری سرمربی تیم بود و ملی‌پوشان در این دوره به مقام هشتم رسیدند. چین قهرمان شد.
سال 1983: کسب مقام پنجمی
در این دوره هدایت تیم ملی برعهده عنایت‌الله آتشی بود. ملی پوشان ایران در سال 1983 تنها یک بار شکست خوردند و به مقام پنجمی رسیدند. چین قهرمان این دوره از مسابقات شد.
سال 1985: کسب مقام هشتمی
در سال 1985 مالزی میزبان جام ملت‌های آسیا شد. ملی پوشان بسکتبال ایران با ترکیب دوازده نفره خود راهی کوالالامپور شدند و رضا اسماعیلی سرمربی تیم ملی بود. ملی‌پوشان در نهایت به مقام هشتمی آسیا رسیدند. فیلیپین در این دوره به مقام قهرمانی رسید.
سال 1989: کسب مقام پنجمی
در این دوره شاگردان مجید توفیق در مکان پنجم آسیا قرار گرفتند. چین قهرمان این دوره بود.
سال 1991: کسب مقام ششمی
ژاپن در سال 1991 میزبانی رقابت‌های قهرمانی بسکتبال آسیا را برعهده گرفت. "والری لونیچکین" روس سرمربی تیم ملی ایران بود و ایران در نهایت در رده ششم ایستاد. باز هم چین قهرمان رقابت‌ها شد.
سال 1993: کسب مقام چهارمی (نقطه عطف بسکتبال ایران)
در سال 1993 و در جام ملت‌های اندونزی، بسکتبال ایران به نقطه عطف خود رسید و رشد چشمگیری داشت. تیم برای نخستین بار در تاریخ بسکتبال ایران راهی مرحله نیمه نهایی شد. ملی پوشان در دیدار رده بندی در حالی که می‌توانستند برابر کره شمالی برنده باشند نتیجه را واگذار کردند و در جایگاه چهارم ایستادند. اسدالله کبیر سرمربی تیم ملی بود و با دستیاری "ویتالی زاستاخوف" راهی اندونزی شد. همچنان چین قهرمان شد.
سال 1995: کسب مقام دهمی
این دوره از مسابقات در کره جنوبی برگزار شد و تیم ملی ایران با هدایت منوچهر شهامت‌نژاد به مقام دهمی آسیا رسیدند. در این دوره چین بازهم قهرمان شد.
سال 1997:کسب مقام هشتم
در این دوره که به میزبانی عربستان انجام شد تیم ملی ایران با هدایت سعید فتحی هشتم آسیا شد. کره‌جنوبی قهرمان آسیا شد.
سال 2003: کسب مقام پنجمی (آغاز نسل جدید بسکتبال)
میزبان این دوره از مسابقات چین بود و تیم ملی ایران در نهایت با کسب مقام پنجمی به کارش پایان داد. در آن زمان "نناد ترایکوویچ" سرمربی تیم ملی بود و مصطفی هاشمی و مسعود قاسمی دو دستیار او بودند. می‌توان این دوره از رقابت‌های بسکتبال قهرمانی آسیا را سال ورود نسل طلایی به تیم ملی عنوان کرد. در این سال چین قهرمانی را از کره پس گرفت.
سال 2005: کسب مقام ششمی
در سال 2005 دوحه قطر میزبان رقابت‌های قهرمانی آسیا شد. تیم ملی ایران با هدایت محمد مهدی ایزدپناه خود را برای حضور در این مسابقات آماده کرد. تیم ملی ایران در این دوره به مقام ششم آسیا رسید. چین باز هم قهرمان شد.
سال 2007: نخستین قهرمانی با نسل طلایی
در این دوره تیم ملی ایران به اوج قدرت خود رسیده بود. ژاپن میزبان بیست و چهارمین دوره مسابقات بود و "رایکو ترومن" هدایت تیم ملی ایران را برعهده داشت. ایران در این دوره با کسب پیروزی بر لبنان در دیدار نهایی رقابت‌ها به نخستین قهرمانی خود در قاره کهن رسید و راهی المپیک 2008 پکن شد. زنده یاد آیدین نیکخواه‌بهرامی در این رقابت‌ها عملکرد درخشانی داشت به خصوص در دیدار برابر قطر ستاره میدان بود که با هشت پرتاب موفق سه امتیازی نقش پررنگی در برد ایران ایفا کرد.
سال 2009: باز هم قهرمانی
تیم ملی بسکتبال ایران خود را برای جام جهانی 2010 ترکیه آماده می‌کرد. در این زمان هدایت تیم ملی برعهده "وسلین ماتیچ" بود. این دوره به میزبانی چین برگزار شد. ایران در دیدار فینال به مصاف میزبان رفت و توانست در خانه حریف به پیروزی برسد و برای دومین بار قهرمان شود.
سال 2011: سالی با خاطره بد برای بسکتبال
تیم ملی ایران در سال 2011 خود را در اوج می‌دید و برای المپیک لندن آماده می‌شد. چین دوباره میزبان مسابقات بود. "وسلین ماتیچ" سرمربی تیم ملی بود. شاگردان او مسابقات را با قدرت آغاز کردند اما در مرحله یک چهارم پایانی برابر اردن تن به شکست دادند و به مقام پنجم آسیا رسیدند تا سال 2011 برای ایران تلخ شود. چین در این مسابقات به مقام قهرمانی رسید.
سال 2013: دوباره آقایی در آسیا
تیم ملی بسکتبال ایران در سال 2013 برای بیست و هفتمین دوره رقابت‌های قهرمانی آسیا آماده شد و با "مهمد بچیروویچ" سرمربی اسلوونیایی خود به فیلیپین سفر کرد و با اقتدار به مقام قهرمانی رسید تا به عنوان تیم نخست قاره کهن سهمیه جام جهانی را بدست آورد. حامد حدادی در این دوره از مسابقات ارزشمندترین بسکتبالیست آسیا شد و برای سومین بار این عنوان را بدست آورد تا نام خود را در تاریخ بسکتبال ایران ثبت کند.
سال 2015: یک تیم، یک هدف؛ المپیک ریو
ایران در این دوره می‌خواست تک سهمیه المپیک ریو را بدست آورد. دیرک باوئرمان آلمانی سرمربی ایران بود و در نهایت تیم ملی ایران در این مسابقات با برد برابر ژاپن به عنوان سومی رسید و صاحب سهمیه نشد.
سال 2017: نایب قهرمانی در آسیا
این دوره به میزبانی لبنان انجام شد. تیم ملی ایران با هدایت مهران حاتمی در فینال برابر استرالیا شکست خورد و نایب قهرمان شد.
سال 2022: از دست دادن سکو آسیا
سی امین دوره این رقابت ها به میزبانی اندونزی بود که تیم ملی ایران با هدایت سعید ارمغانی برابر اردن شکست خورد و از صعود به نیمه نهایی بازماند و در نهایت هم در رده پنجم ایستاد. این آخرین حضور حامد حدادی در کاپ آسیا بود. در این دوره استرالیا باز هم قهرمان شد.